Teknoloji

Yargıtay’dan emsal karar: Otomobili sıfırıyla değiştirin

Vatandaşın tüketici mahkemelerine en çok başvurduğu “Aracımı sıfır aldım, boyalı çıktı” şikâyetine ilişkin davalardan birinde emsal niteliğinde karar çıktı. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, ilk kez ayıbın giderilmesi yerine malın ayıpsız haliyle yani sıfır bir otomobille değiştirilmesine hükmetti.

Bir tüketici, 2011 yılında sıfır aldığı aracının iki ay sonra sol arka çamurluğunun alt kısmında vernik attığını fark ederek aracı yetkili servise götürdü ve aracın boyanmış olduğunu öğrendi. Tüketici mahkemesine başvurdu. İzmir 3. Tüketici Mahkemesi 2014 yılında “Satıcının sorumluluğu ayıpsız ve eksiksiz ürünü alıcıya teslim etmektir.

Bilirkişi raporu, yapılan boya ve tamirat işleminin anlaşılmasının önlenmesi açısından sol arka çamurluğa komple vernik atıldığı, boya ve vernik işçiliğinin iyi olmasının işlemin aracın tüketiciye tesliminden önce fabrika çıkışında veya fabrikadan bayiye getirilmesi sırasında veya bayide meydana geldiği ihtimalini ortaya koyduğu, bu nedenle boyama işleminin aracın tüketiciye tesliminden önce gerçekleştiği kanaatine varılmasında yeterli bulunmuştur.

Dolayısı ile satılan malın ayıbı, satıcı tarafından tüketiciden hile ile gizlenmiştir. Olması gereken ya ayıplı hali ile aracın satışa sunulması ya da boyama işlemi yapıldığı tüketiciye belirtilerek, mevcut haliyle belirlenecek bedel üzerinden ikinci el olarak satışa sunmaktır” kararı vermişti. Şirketin bu karara itirazı sonrası Yargıtay 13. Hukuk Dairesi de yerel mahkemenin kararını bozmuştu.

‘DENGE BOZULUR’

İzmir 3. Tüketici Mahkemesi’nin kararında direnmesi üzerine dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nda ele alındı. 23 Eylül 2020 tarihli Genel Kurul kararında Tüketicinin Korunması Kanunu’nun “Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde ‘özürlüdür’ ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur” hükmü anımsatılarak tüketicinin aldanmasının önüne geçilerek uyarılması gereği vurgulandı. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin araçtaki ayıbın onarım masrafı ve onarıma bağlı değer kaybı toplamının yalnızca 2 bin TL olduğu, malın değerine kıyasla ayıbın hafifliği dikkate alındığında misli ile değişim yönünde karar verilmesinin taraflar arasındaki hak ve nefaset dengesini bozacağı görüşüne ise Hukuk Genel Kurul çoğunluğu katılmadı.

‘AYIP GİZLENMİŞ’

Genel Kurul kararında bundan sonraki davalarda emsal niteliğindeki şu tespitler dikkat çekti: “Gerçekten de tüketici, satın aldığı aracın sıfır kilometre araçlardan haklı olarak bekleneceği üzere, hasarsız olduğu düşüncesi ile sözleşmeyi imzalamış ve bu niteliğe göre bedelini ödemiştir. Ne var ki araç satış öncesi aşamada hasar görmesi yahut kusurlu imal edilmesi nedeniyle işlem görmüş ve bilirkişi tarafından da tespit edildiği üzere renk farklılığı olmaması için bagaj kapağına da boya taşırılarak ve boyanın orijinalliği bozularak kusurlu onarımlarla ayıp gizlenmek istenmiştir.

UYARI BULUNMALI

Oysa 4077 sayılı Kanun’un 4. maddesinin altıcı fıkrasının birinci cümlesi gereği, satışa ayıplı şekilde sunulan malda bu yöne ilişkin bir açıklama ve uyarının bulunması zorunludur. Gerek ayıbın açıklanan bu mahiyeti gerekse kusurlu onarımlarla kendisinden gizlenen ayıbın satımdan çok kısa bir süre sonra ortaya çıkması ve hemen akabinde tüketicinin hakkını elde edebilmek için tüm yasal yolları takip etmesi göz önünde bulundurulduğunda somut olay bakımından malın ayıpsız misli ile değişimine karar verilmesinin hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.”

Hukukçular, bu alanda açılmış yüzlerce dava açısından Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararının emsal niteliğinde olduğunu belirtirken, şirketin karar düzeltme için başvurduğu öğrenildi.

Aysel Alp/Hürriyet

İlgili konular:

Bir sonraki

870 bin liraya sıfır aldığı lüks cipin kapısı farklı çıktı!

Kaçırmayın

ÖTV zammı sonrası TOGG’un fiyatı 1 milyonu geçer!

Okumaya devam et

Yorum yapmak için tıklayın

Teknoloji

İkinci el araç satışıyla ilgili Yargıtay’dan emsal karar. Milyonlarca kişiyi ilgilendiriyor

İkinci el araç satışıyla ilgili Yargıtay’dan emsal bir karar geldi. İkinci el araç satışında en çok başvurulan hilelerden biri de kilometre oyunudur.

Kilometre hilesiyle ilgili görülen bir davada Yargıtay, satıcının araçtaki ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumlu olacağı yönünde karar verdi.

İkinci el araçlarda en çok yapılan usulsüzlüklerin başında aracın kilometresi ile oynanması geliyor. Bu kusuru görerek anlamak mümkün değil. Kilometresi ne kadar düşük ise aracın değeri de o kadar yüksek oluyor. Her aracın belirli bir kullanım ömür var. Kullanım ömrü de aracın kullanıldığı kilometre ile çok yakın bağlantılı.

Milliyet’ten Prof. Dr. Erol Ulusoy, ikinci el araçlarda herkesi ilgilendiren bu konuya ilişkin önemli bir yazı paylaştı:

Durum böyle olunca, aracını karşı tarafı yanıltarak olduğundan daha fazla bir değerle satmak için gerçek kilometresini düşük gösterecek hileli yollara başvuruluyor.

Kaporta hakkındaki hileler, hemen küçücük bir alet olan mikron aleti ile anlaşılabilir. Ama oynanmış kilometre öyle mi? Bunu ancak yetkili servislerde teknik aletlerle incelenme sonucu tespit etmek mümkün, çıplak gözle tespiti mümkün değil.

Elbette hemen hatırlatayım, aracı satın almadan sigorta kayıtları ve TÜV belgeleri de incelenirse, kilometre ile oynanıp oynanmadığı yine de anlaşılabilir.
Baktık, aracın 2019 yılı muayenesindeki kilometresi 100 bin, ama 2020 yılında satışa çıkarıldığında üzerindeki kilometre göstergesinde 50 bin km yazıyor. Araç 50 bin km geri viteste gitse bile kilometresi düşmeyeceğine göre, burada kilometresi ile oynanmış bir araç söz konusu!

Araçta kilometre oynanması olduğunu bilerek satış yapanın bundan sorumlu olacağında şüphe yok. Farkında olmadan kilometresi oynanmış bir aracı satın alan kişi, bunu fark etmemiş ve kendisi de sonradan satışa çıkarmış olabilir.

İşte Yargıtay, kilometresinde oynama olduğunu bilmeden satış yapanın da bundan sorumlu olacağına dair karar verdi. 13. Hukuk Dairesi’nin 2015/40748 E., 2017/6751 K sayılı kararına konu olan olayda, alıcı, noterde yapılan satış sözleşmesi ile 18.09.2012 tarihinde 2. el bir araç satın alır.

Aracın kendisine 137.839 km olarak satıldığını ancak satın aldıktan bir süre sonra aracın 2008 yılında 205.223 km’de iken işlem gördüğünün ortaya çıktığını iddia ederek, satıcıya karşı dava açar. Ona göre, aracın kilometresi ile oynanmıştır ve kendisi de aracın kilometresi konusunda kandırılmıştır.

Davacı olan alıcı ayrıca araçta başka ayıpların da ortaya çıktığını iddia ederek, ödediği bedelin faizi ile tahsili veya 2.500 TL değer kaybı ile birlikte arızalar nedeniyle yapılacak masraflar için de 7.179 TL’nin davalıdan faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini ister.

ARAÇ SAHİBİ SORUMLU

Mahkeme, davanın kabulü ile 2.500 TL değer kaybının davalı satıcıdan alınarak davacıya verilmesine karar verir. Karar temyiz edilir. Yargıtay 13’üncü Hukuk Dairesi, uyuşmazlığa Türk Borçlar Kanunu’nun 219’uncu maddesi ve devamındaki hükümlerin uygulanacağını belirttikten sonra, satıcı araçtaki ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumlu olacağını söyler.

Dava konusu uyuşmazlıkta, satıcı aracı sattığını kabul etmekte, ama aracı başkasından, araçtaki kilometre ile oynama şeklindeki ayıptan haberdar olmadığı savunmasını yapmıştır. Ama sonuçta, bilse de bilmese de satıcının satılan araçtaki ayıplardan sorumlu olduğu kararı verilir.

BİLEREK ALIRSA SORUN YOK

Fakat burada önemli olanın, alıcının araçtaki ayıpları bilerek satın almamış olmasıdır. Yani aracı görüp inceleyerek ayıplı olduğunu bilerek satın alan kişi, sonradan ayıp iddiası ile satıcıya dava açamaz.

Okumaya devam et

Teknoloji

İkinci el araca da vergi geliyor

Hükümetin ikinci el araçlardan vergi alınması için yasa taslağı hazırlandığı bildirildi.

Sözcü’den Taylan Büyükşahin’in haberine göre hükümetin hazırladığı yasa taslağı, ikinci el araç satışından binde 5 vergi alınmasını öngörüyor.

Taslak metni şöyle: “2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 20’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında, tescil edilmiş araçların ilk tescilinden sonraki birinci satış ve devir işlemlerinde alım satım bedeli üzerinden binde 5.”

‘Fazla etkisi olmaz’

İkinci el analiz şirketi Cardata’nın genel müdürü Hüsamettin Yalçın’a göre yeni vergi, ikinci el araç satışı ve fiyatında büyük etki yaratmayacak.

Yalçın, şunları söyledi: “100 bin liralık araçtan lira yeni vergi alınacak. Ama 300 bin TL’den itibaren fiyatlara kısmi etkisi olacaktır.

Pazarda 15 Kasım 2020’ye kadar inanılmaz bir hareket vardı. Şu anda pazar normale döndü, fiyatlar da rayına oturdu. Havaların ısınmasıyla pazarın yeniden hareketlenmesini bekliyoruz. Şu anda da yükselen bir grafik var.”

Geçen yıl Türkiye’de 2019’a göre yüzde 16’lık artışla yaklaşık 2 milyon ikinci el araç satıldı.

Halihazırda sıfır araçlar motor hacimlerine göre özel tüketim vergisine (ÖTV) tabi tutuluyor. Aracın ÖTV eklenmiş fiyatına ise ayrıca KDV de ekleniyor.

Okumaya devam et

Teknoloji

Volvo, 2030 itibariyle yalnızca elektrikli araç satacak

Volvo, fosil yakıtları bırakma adımları çerçevesinde 2030 yılından itibaren yalnızca elektrikli araç satmayı amaçladıklarını duyurdu.

İsveçli araç üreticisi Volvo, küresel ısınmayla mücadele adımları kapsamında 2030 yılından itibaren yalnızca internet üzerinden doğrudan alıcılara olmak üzere elektrikli araç satacaklarını duyurdu.

Volvo daha önce stratejisini 2025 yılından itibaren satışlarının yarısını elektrikli araç olarak belirlemişti. Ancak yeni planla tamamen elektrikli araç satışına odaklanma kararı alındı.

Jaguar ve Bentley gibi araba üreticileri de benzer planlar açıklamıştı.

Volvo’nun internetten araç satışı kararı da araç üreticilerinin alıcılarla doğrudan ilişki kurmasını sağlamayı amaçlıyor.

Okumaya devam et